Adnabuwyd Rhys ap Gruffudd fel ‘Yr Arglwydd Rhys’. Ef oedd un o dywysogion mwyaf llwyddiannus Cymru a daeth i fod y gwr mwyaf pwerus yng Nghymru ei gyfnod.
Bleddyn ap Cynfyn
Coronwyd Bleddyn yn Frenin Powys yn 1069 a bu ei ddisgynyddion yn rheoli Powys fel Teulu Mathrafal.
Ar Fedi 1
6, 1400 cyhoeddwyd Owain yn Dywysog Cymru.
Dyfarnwyd ef fel y person mwyaf haeddiannol oherwydd ei linach a'r hyn a gyflawnodd.
Etifeddodd arglwyddiaeth Powys Fadog trwy ei dad, Gruffudd Fychan, ac roedd yn berchen ar ystadau Sycharth a Glyndyfrdwy.
Roedd ei fam, Elen, yn perthyn i Deulu Deheubarth ac roedd Owain yn ddisgynnydd o Deulu Gwynedd drwy ei rieni.
Gruffudd ap Cynan
Gruffudd oedd Brenin Gwynedd o 1081 tan ei farwolaeth yn 1137, a bu'n effeithiol yn gwrthsefyll teyrnasiad y Normaniaid.
Gellid 
olrhain Llinachau Gwynedd, Powys a Deheubarth yn ôl i Rhodri Mawr, Brenin Gwynedd yn y Nawfed Ganrif.
Sefydlodd Hywel Dda Linach y
Deheubarth ac ysgrifennodd Hywel ‘Ddeddfau Hywel Dda’ a fu'n gweithredu yng Nghymru am ganrifoedd.
Achau'r Tywysogion
